Gaslighting – jak się bronić przed przemocą psychiczną?
08/02/2024Agorafobia: czym jest i jak sobie z nią radzić?
12/02/2024Chandra – to stan psychofizyczny, w którym wyraźnie brakuje siły, motywacji lub poczucia szczęścia. Często jest kojarzona z wyjątkowo smutnym dniem, ale czy to oznacza, że jest tożsama z depresją – chorobą, która dotyka miliony ludzi na całym świecie?
Rozróżnianie chandry i depresji: kluczowe różnice i podobieństwa
Rozróżnianie między chandrą a depresją jest kwestią kluczową.
Chandra to potoczna nazwa okresowego stanu smutku, zniechęcenia czy apatii, połączonego z brakiem motywacji do działania. Tymczasem depresja to choroba, charakteryzująca się znacznie głębszymi i trwalszymi objawami takimi jak: przewlekłe uczucie smutku, utrata zainteresowań, zaburzenia snu, apetytu oraz problemami w codziennym funkcjonowaniu.
Pozorne podobieństwo między chandrą i depresją wynika z tego, że obie dotyczą trudnych doświadczeń i emocji. Jednak chandra jest jak łagodnym stanem, który nie utrzymuje się wystarczająco długo i nie przejawia na tyle intensywnie, aby spełnić kryteria kliniczne diagnozy depresji.
Chandra zazwyczaj ma charakter przemijający i można traktować ją jako normalną reakcję na stresujące sytuacje lub wydarzenia w życiu. Wywoływana jest zazwyczaj konkretnymi czynnikami i mija, gdy problem zostaje rozwiązany. Natomiast depresja jest chorobą, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym do samobójstwa i wymaga leczenia medycznego. Trwa dłużej, często bez wyraźnego powodu i wpływa na codziennego funkcjonowanie chorego.
Czy chandra i depresja mają te same przyczyny?
Przyczyny chandry i depresji częściowo mogą się pokrywać, ale są między nimi wyraźne różnice.
Chandra często pojawia się w odpowiedzi na konkretne stresujące wydarzenia lub sytuacje w życiu, takie jak problemy w pracy, konflikty w relacjach interpersonalnych, brak snu czy nawet niewłaściwa dieta (chociażby uboga w witaminę D). Często odczucie chandry jest naturalną reakcją na trudności życiowe i zazwyczaj ustępuje, gdy te trudności mijają.
Przyczyny depresji są bardziej skomplikowane i wielowymiarowe. Do czynników sprzyjających rozwojowi depresji należą genetyka, zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu, problematyczne doświadczenia życiowe (takie jak przemoc, nadużycia czy zaniedbanie w dzieciństwie), inne choroby przewlekłe oraz niektóre leki.
Do naukowej dyskusji nad tym tematem są często wprowadzane przyczyny biologiczne. Jest udowodnione naukowo, że neuroprzekaźniki, takie jak serotonina, dopamina i noradrenalina, biorą udział w regulacji nastroju, a zaburzenia w ich działaniu mogą prowadzić do depresji, ale niekoniecznie do chandry.
Podsumowując, przyczyny chandry i depresji mogą się częściowo pokrywać, ale zestaw czynników prowadzących do depresji jest o wiele bardziej złożony.
Czy chandrę i depresję trzeba leczyć?
Chandra i depresja nie są tożsame i wymagają różnego podejścia w kontekście leczenia.
Z chandrą, jako naturalną reakcją na stresujące wydarzenia i sytuacje, można poradzić sobie samodzielnie, poprzez aktywności, które zazwyczaj przynoszą radość, relaksację lub satysfakcję. Może to obejmować uprawianie sportu, spędzanie czasu z bliskimi osobami, czytanie ulubionej książki lub słuchanie muzyki. Przy pokonaniu chandry może także pomóc zdrowa dieta i regularny sen. Jeżeli chandra utrzymuje się pomimo tych działań lub jest wywołana przez konkretny, trudny do rozwiązania problem, może być potrzebna pomoc psychologa czy psychoterapeuty.
Depresja natomiast jest poważnym zaburzeniem psychicznym, które wymaga profesjonalnej interwencji i leczenia: farmakoterapii, czyli stosowania leków antydepresyjnych oraz psychoterapii np. kognitywno-behawioralnej, psychodynamicznej lub innej, uzależnionej od potrzeb i preferencji pacjenta. Nieleczona depresja może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym nawet do myśli i prób samobójczych, dlatego ważne jest, aby osoby z jej objawami, jak najszybciej zgłosili się do specjalisty od zdrowia psychicznego, najlepiej na początku do lekarza psychiatry. Podkreślenia wymaga fakt, że decyzje o leczeniu, zarówno w przypadku pogłębionej chandry, jak i depresji, powinny być podejmowane przez specjalistów – lekarza psychiatrę lub lekarza rodzinnego, którzy mogą ocenić stan pacjenta i zaproponować adekwatne metody leczenia.